کیوسک مد Kiosk Mode در ویندوز: تعریف، کاربردها و مراحل راه‌اندازی

[رامین۴۳]

در دنیای امروز که فناوری اطلاعات نقش محوری در کسب‌وکارها، خدمات عمومی و تعامل با مشتریان ایفا می‌کند، نیاز به محیط‌های کنترل‌شده و امن برای اجرای نرم‌افزارهای خاص روزبه‌روز افزایش می‌یابد. یکی از راه‌حل‌های مؤثر برای تحقق این هدف در سیستم‌عامل ویندوز، استفاده از قابلیت کیوسک مد Kiosk Mode در ویندوز است.

در این مقاله، به معرفی کیوسک مد ویندوز، کاربردها، مزایا و نحوه‌ی پیکربندی آن در نسخه‌های مختلف ویندوز می‌پردازیم. همچنین گام‌به‌گام مراحل فعال‌سازی آن را مرور خواهیم کرد.

کیوسک مد Kiosk Mode در ویندوز چیست؟

کیوسک مد یک حالت محدودکننده در ویندوز است که به مدیر سیستم اجازه می‌دهد دستگاه را طوری پیکربندی کند که فقط یک اپلیکیشن یا مجموعه‌ای خاص از برنامه‌ها در آن قابل اجرا باشد. این قابلیت مخصوصاً در مکان‌هایی مانند کیوسک‌های اطلاعاتی، فروشگاه‌ها، مدارس، فرودگاه‌ها، مراکز خدمات عمومی، نمایشگاه‌ها و غیره استفاده می‌شود.

در حالت کیوسک، کاربران فقط به اپلیکیشنی خاص یا محیطی مشخص دسترسی دارند و از انجام تغییرات در تنظیمات سیستم یا اجرای برنامه‌های دیگر منع می‌شوند. این کار باعث افزایش امنیت، بهره‌وری و کاهش خطاهای کاربری می‌شود.

کاربردهای کیوسک مد

کیوسک‌های اطلاعاتی: در مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها، بانک‌ها، فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های قطار برای نمایش اطلاعات عمومی یا تعامل با خدمات دیجیتال.

• فروشگاه‌ها و خرده‌فروشی‌ها: برای نمایش کاتالوگ محصولات، قیمت‌ها یا سیستم پرداخت دیجیتال.
• مدارس و مراکز آموزشی: محدود کردن دانش‌آموزان به یک نرم‌افزار آموزشی یا مرورگر خاص.
• سازمان‌ها و دفاتر کاری: راه‌اندازی محیط‌های کنترل‌شده برای کارمندان، مراجعین یا مهمانان.
• نمایشگاه‌ها و همایش‌ها: برای اجرای اپلیکیشن تبلیغاتی، ثبت‌نام شرکت‌کنندگان یا نمایش ویدئوهای تبلیغاتی.

 

 

مزایای استفاده از کیوسک مد

• افزایش امنیت: با محدود کردن دسترسی کاربران به فقط یک اپلیکیشن، احتمال اجرای نرم‌افزارهای مخرب یا تغییر در تنظیمات سیستم کاهش می‌یابد.
• ساده‌سازی تجربه کاربری: کاربران با محیطی ساده و مستقیم روبه‌رو هستند و تنها عملکردهای مورد نیاز در دسترس آن‌ها قرار دارد.
• مدیریت آسان: مدیران شبکه می‌توانند به‌راحتی تنظیمات کیوسک را پیکربندی کرده و از راه دور مدیریت کنند.
• پایداری سیستم: از آنجایی که کاربران به فایل‌های سیستمی یا اپلیکیشن‌های دیگر دسترسی ندارند، احتمال اختلال یا خرابی در سیستم کاهش می‌یابد.

 

انواع کیوسک مد در ویندوز

مایکروسافت در نسخه‌های مختلف ویندوز امکانات متفاوتی برای کیوسک مد ارائه کرده است. به‌طور کلی می‌توان آن را به دو دسته تقسیم کرد:

1. Assigned Access (دسترسی اختصاصی):ویژگی‌ای است که از ویندوز ۸.۱ به بعد معرفی شد. این گزینه برای تنظیم یک حساب کاربری خاص به‌گونه‌ای طراحی شده است که فقط یک اپلیکیشن مدرن (UWP – Universal Windows Platform) اجرا شود. این اپلیکیشن در حالت تمام‌صفحه اجرا شده و کاربر به سایر قابلیت‌های سیستم دسترسی ندارد.

 

 

2. Shell Launcher (راه‌اندازی شِل سفارشی):مخصوص ویندوز Enterprise و Education بوده و امکان اجرای برنامه‌های Win32 (مانند مرورگر کروم، اپلیکیشن‌های دسکتاپ معمولی و غیره) به عنوان شل اصلی سیستم را می‌دهد. در این حالت، محیط دسکتاپ کاملاً حذف شده و فقط برنامه مورد نظر اجرا می‌شود.

پیش‌نیازها برای راه‌اندازی کیوسک مد

پیش از فعال‌سازی کیوسک مد باید چند نکته را در نظر بگیرید:

• نسخه ویندوز: برخی ویژگی‌ها تنها در نسخه‌های Pro، Enterprise یا Education قابل استفاده هستند.
• حساب کاربری اختصاصی: بهتر است یک حساب کاربری جدید و مجزا برای حالت کیوسک ایجاد شود.
• برنامه مورد استفاده: در حالت Assigned Access فقط می‌توانید از اپلیکیشن‌های UWP استفاده کنید، اما در نسخه‌های Enterprise می‌توان اپلیکیشن‌های دسکتاپ را هم به عنوان اپلیکیشن کیوسک تنظیم کرد.

نحوه فعال‌سازی کیوسک مد (Assigned Access)

گام اول: ایجاد حساب کاربری جدید
وارد Settings > Accounts > Family & other users شوید.

در بخش “Other users” روی Add someone else to this PC کلیک کنید.

گزینه‌ی “I don’t have this person’s sign-in information” را بزنید و سپس “Add a user without a Microsoft account”.

نام کاربری و رمز عبور (در صورت نیاز) را وارد کنید.

گام دوم: فعال‌سازی کیوسک مد
به مسیر Settings > Accounts > Family & other users بازگردید.

در پایین صفحه روی Set up a kiosk (Assigned access) کلیک کنید.

گزینه‌ی Get started را انتخاب کنید.

حساب کاربری‌ای که قبلاً ساختید را انتخاب کنید.

سپس اپلیکیشنی که می‌خواهید در حالت کیوسک اجرا شود را انتخاب نمایید (برای مثال Microsoft Edge یا یک اپلیکیشن UWP).

تنظیمات را ذخیره کرده و خارج شوید.

گام سوم: تست حالت کیوسک
اکنون کافی است از حساب کاربری فعلی خارج شده و وارد حساب کیوسک شوید. مشاهده خواهید کرد که فقط اپلیکیشن مشخص‌شده اجرا می‌شود و دسترسی به سایر بخش‌ها محدود شده است.

فعال‌سازی کیوسک مد با PowerShell

اگر می‌خواهید تنظیمات کیوسک را به‌صورت خودکار و از راه دور اعمال کنید، می‌توانید از PowerShell استفاده کنید. مثال ساده:

Set-AssignedAccess -AppName “Microsoft.MicrosoftEdge_8wekyb3d8bbwe!MicrosoftEdge” -UserName “kioskuser”

غیرفعال‌سازی کیوسک مد

برای بازگردانی دستگاه به حالت عادی:

• وارد Settings > Accounts > Family & other users شوید.
• روی Assigned access کلیک کرده و گزینه‌ی Remove kiosk را انتخاب نمایید.

نکات تکمیلی و پیشنهادات

برای اجرای اپلیکیشن‌های Win32 در کیوسک، از ویندوز ۱۰/۱۱ Enterprise یا Education استفاده کنید و قابلیت Shell Launcher را فعال نمایید.

در محیط‌های سازمانی، می‌توانید از Microsoft Intune یا Group Policy برای اعمال تنظیمات کیوسک به‌صورت گسترده استفاده کنید.

اگر قصد دارید مرورگر را در حالت کیوسک اجرا کنید (برای مثال Microsoft Edge)، امکان فعال‌سازی کیوسک با URL مشخص، حالت تمام‌صفحه و بدون منو نیز وجود دارد.

 

کلام آخر

کیوسک مد یکی از ابزارهای کاربردی ویندوز برای ایجاد محیط‌های امن، ساده و محدودشده است. این ویژگی به‌ویژه برای کسب‌وکارها و سازمان‌هایی که نیاز به اجرای تنها یک برنامه دارند، بسیار مفید است. چه از نسخه‌های معمولی ویندوز استفاده کنید و چه از نسخه‌های حرفه‌ای و سازمانی، با کمی تنظیمات می‌توانید یک سیستم کیوسکی قدرتمند و قابل اعتماد راه‌اندازی نمایید